Rezultatem zawarcia umowy przelewu jest przejście (przeniesienie) wierzytelności ze zbywcy (dotychczasowego wierzyciela) na nabywcę (nowego wierzyciela). Umowa tego typu, zwana również często w języku potocznym jako „sprzedaż wierzytelności” lub „sprzedaż długu”, jest w swej istocie umową rozporządzającą, podobną do umowy zmieniającej własność, czyli prawo do rzeczy (prawo rzeczowe).
Jaki związek zachodzi pomiędzy przelewem (umową przelewu) a tranzakcjami, celującymi w powstanie musu do jego spełnienia? Polskie prawo cywilne przyjmuje ze względów praktycznych jako regułę dla transakcji zobowiązujących do wykonania przelewu, podążając za rozwiązaniami francuskiego Kodeksu Napoleona, wywołanie przez nie skutku zarówno zobowiązującego jak i rozporządzającego. Dowodem tego jest norma z art. 510 par. 1 kodeksu cywilnego. Przedstawione tam umowy (lista jest otwarta) przenoszą wierzytelność na nabywcę (kupującego, obdarowanego itd.), jeśli inaczej nie nakazują przepisy szczególne albo jeżeli inaczej nie postanowiły same strony umowy.
Tak zwana samoistna tranzakcja przelewu jest natomiast unormowana w paragrafie 2 wspomnianego artykułu 510 kodeksu. Gdy przelew ma charakter „wykonawczy” w stosunku do wcześniej podpisanej umowy (np. transakcji sprzedaży wierzytelności przyszłej albo warunkowej) albo do zobowiązań rodzących się z innych zdarzeń (np. czyn niedozwolony (art. 415 k.c.), bezpodstawne wzbogacenie (art. 410 k.c.)), kodeks cywilny nazwał go przyczynowy (kauzalny). Kauzalność polega na tym, że przelew jest ważny (przenosi wierzytelność) o ile istnieje wyżej wypisane wcześniejsze zobowiązanie .